Muzieken

Wie mijn blogs tot nu toe heeft gelezen, is misschien opgevallen dat alle titels werkwoorden waren. Zijn. Want ik wil dat een jaar volhouden. Gewoon, uitdaging voor mijzelf.

Alleen, muzieken, is dat een werkwoord dan?

Een vriendinnetje dat al langere tijd in Canada woont, belde mij, toen ze nog in het land was, wel eens op met: “hé Elna, heb je tijd? Zullen we even muzieken?” En dan verdwenen we in mijn muziekkamer. Gewapend met fluit, piano en onze stemmen. Van alles spelen waar we maar zin in hadden. Zingen ook. Ik herinner me nog Eternal Flame, van The Bangles. Lekker keihard zingen achter de piano. Meerstemmig waar dat kon. Heerlijk.

Al is die tijd voorbij, toch ga ik nog regelmatig de muziekkamer in om te ‘muzieken’. De kleindochters houden ook erg van muziek maken. De jongste wil op dit moment steeds erg graag pianospelen. Er moet dan ook een echt boek op de lessenaar, want hé, als je het doet, moet je het goed doen, natuurlijk! Liedjes van Jeroen Schipper gaan in een modern jasje (de piano weet toch niet dat het geen akkoorden zijn die ze aanslaat, haha). Dol als ze is op de muziek van Peter en de Wolf, gaat ook dat boek open en speelt ze alle dieren. De ‘boze wolluf’ is daarbij wel favoriet.

Vanmorgen was ik met haar mee naar de peutermuziekles. Op het eind kreeg ik haar haast niet mee naar huis, want madam zat achter de piano daar haar eigen liedjes te verzinnen. Dat eigen liedjes verzinnen ging achterop de fiets nog even verder. Daar kan ik zo van genieten.

Het brengt me terug naar toen wij vroeger op vakantie gingen naar Chaam. Bij dat vakantieadres stond een schommel en als daar ’s morgens vroeg nog niemand was, zat ik erop te zingen. Wat precies, dat weet ik niet meer, maar het blijft in mijn herinnering als dat ik toen ook mijn eigen liedjes bedacht. Over wat ik beleefde. Over waar ik van droomde. Ik was een jaar of 10. Vandaar waarschijnlijk alleen als niemand keek…

Muziek is op deze manier een mooie uitlaatklep. Of een mooie manier om je creativiteit aan te zetten. Je fantasie de vrije loop te laten. Bij jonge kinderen gaat dat als vanzelf. Als volwassenen moeten we er vaak meer moeite voor doen. Tenminste, zo lijkt het. Wat zullen ‘ze’ wel denken…
Je belevenissen of de dingen die je bezighouden omzetten in je eigen muziek, je eigen liedje, is echter de mooiste manier van verwerken. Bekende liedjes die het meest aanspreken zijn ook vaak gebaseerd op ware verhalen. Wat uit het hart komt, raakt.
Alleen al deze functie van muziek maakt, dat je het niet kunt wegdenken uit het dagelijks leven.

Er is een musical, We will rock you – van Queen ja – die daar in grote lijnen over gaat: muziek is in een toekomstige wereld streng verboden. Maar uiteraard komt daar rebellie van: de mensen kunnen niet zonder! Als er uiteindelijk een ingemetselde gitaar wordt gevonden, gaat alles los. Uiteraard overwint de muziek. Daar is het een musical voor.
Zoals ik in mijn vorige blog al schreef, ik wil absoluut niet op de politieke toer met mijn schrijfsels, maar soms zou ik politici wel eens willen adviseren: ga eens die musical kijken!

In de Pyramide (vakblad voor muziekonderwijs) stond vorige maand een column met als titel ‘Geen functieprofiel, geen muziekonderwijs’. Een paar mooie zinnen daaruit:
“Geen functieprofiel. Alsof de muziekdocent een fantasiefiguur is.”
“Maar als de muziekles een los project of een incidentele workshop wordt en het daarbij blijft, krijgen leerlingen geen echte basis. Je kunt een kind tenslotte ook niet leren rekenen in de vorm van een rekenshow, één keer per kwartaal.”
Dank aan Maite Roest voor deze rake woorden. Muziek is onmisbaar in het onderwijs.

Vroeger op mijn lagere school werd veel gezongen. Nou ja, in de zesde klas dan, want daar had je zuster Leonie, die ook de dirigent van het kinderkoor in de kerk was. Ze zong altijd. Ook de liedjes van Benny Vreden, met van die 45-toeren platen: aan de ene kant de ingezongen versie, aan de andere kant alleen de muziek. Op zo’n koffergrammofoon. De liedjes van het kinderkoor begeleidde ze zelf op haar traporgeltje. Nostalgie…
Als ik erover nadenk, weet ik niet eens of er in de andere klassen ook gezongen werd. Ik herinner mij alleen bij haar…

Al sinds ik zelf voor het vak van muziekdocent in het basisonderwijs heb gekozen, heb ik het gevoel gehad dat ik mijn vak moest verdedigen. Zelfs al toen ik voor die conservatoriumstudie koos; een reactie van een medescholier: “oh, dus je gaat niet studeren?”
Zolang ik er nog ben op de school waar ik werk, is het daar ‘normaal’ dat alle kinderen elke week muziek krijgen. Ik houd mijn hart vast als ik uiteindelijk besluit dat het tijd is voor mijn pensioen…

Ik weet dat er vakgenoten zijn die veel nadenken over vakoverstijgend werken met muziek. In een klimaat waarin alles meetbaar moet zijn, misschien wel de enige manier om aan te tonen dat muziek ertoe doet. Maar mijn stokpaardje is en blijft: muziek hoort bij het leven. Muziek mag zonder beperkingen. Muziek is overal. Muziek overstijgt vanzelf alle andere vakken. Muziek mag je gewoon DOEN, omdat het leuk is. Omdat je er blij van wordt. Omdat je er je ei in kwijt kunt. Omdat… vul maar in. Maar oké, misschien trek je de doorsnee groepsleerkracht pas over de streep van onzekerheid, als je duidelijk kunt maken dat het vak overal aan bijdraagt.

Om af te sluiten met dezelfde kleindochter als in het begin: afgelopen september kreeg ze een poppenklerenkastje voor haar verjaardag. Haar reactie, toen haar vader vroeg wat ze dacht dat er in dat pak zat: een piano!!

Ik droom ervan dat straks mijn kleindochters gaan appen: oma, zullen we even muzieken?

Afbeelding: een illustratie uit mijn boekje Panda en Beer en de Muziekschool. Waarin Panda op geheel eigen wijze allerlei (onderdelen van) instrumenten ontdekt en Beer aan de hand van foto’s uitleg geeft. Een boekje dat uitermate geschikt is om instrumenten te leren kennen. Niet letterlijk voorlezen, maar vertellen. En laten zien. Want er zit een link in naar een YouTube playlist met alle instrumenten uit het boekje.